A01.3 Paratifo C

Paylaş

"A01.3 Paratifo C" terimi, Uluslararası Hastalık Sınıflandırması (ICD-10) sisteminde kullanılan bir koddur ve "Paratifo C" hastalığını ifade eder. Paratifo C, Salmonella paratyphi C bakterisinin neden olduğu bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu hastalık, tifo ve diğer paratifo türleri (A ve B) ile birlikte "enterik ateş" olarak bilinen hastalık grubuna dahildir. Ancak Paratifo C, tifodan daha hafif bir seyir gösterir ve genellikle Salmonella typhi dışındaki Salmonella türlerinin yol açtığı enfeksiyonlardan biridir.

Paratifo C Nedir?

Paratifo C, Salmonella paratyphi C bakterisinin bağırsaklarda ve kanda çoğalmasıyla ortaya çıkar. Bu bakteri, genellikle kirli su veya kontamine olmuş gıdaların tüketilmesi yoluyla insanlara bulaşır. Hastalık, sindirim sistemi yoluyla vücuda giren bakterilerin neden olduğu sistemik bir enfeksiyondur. Paratifo C, tifoya benzer belirtiler gösterse de, genellikle daha az şiddetlidir ve komplikasyon riski daha düşüktür.

Belirtileri

Paratifo C'nin belirtileri, enfeksiyonun kuluçka süresinden (genellikle 6-30 gün) sonra ortaya çıkar ve şunlar olabilir:

• Sürekli yüksek ateş
• Baş ağrısı
• Halsizlik ve yorgunluk
• İştah kaybı
• Karın ağrısı
• Erken dönemde kuru öksürük
• Karın veya göğüste gül renkli döküntüler
• Kabızlık veya ishal (yetişkinlerde kabızlık daha sık görülür)

Bu belirtiler tifoya benzer, ancak Paratifo C'de şuur bulanıklığı gibi ciddi nörolojik belirtiler genellikle görülmez.

Bulaşma Yolları

Paratifo C, fekal-oral yolla bulaşır. Yani, enfekte bir kişinin dışkısı veya idrarıyla kontamine olmuş su veya gıdaların tüketilmesiyle yayılır. Örnek bulaşma yolları:

• Lağım sularının karıştığı içme suları
• Kirli sularla sulanan sebze ve meyveler
• Et, süt ürünleri veya bakterilerin bulaştığı işlenmiş gıdalar (sucuk, sosis gibi)
• Hijyenik olmayan koşullarda hazırlanan yiyecekler
• Karasinekler gibi mekanik taşıyıcılar yoluyla gıdalara bakterinin ulaşması

Tedavi

Paratifo C, antibiyotik tedavisi ile etkili bir şekilde kontrol altına alınabilir. Genellikle:
Antibiyotik kullanımı (örneğin, kloramfenikol veya florokinolonlar) hastalığın süresini kısaltır ve belirtileri 2-3 gün içinde hafifletir.

• Ağır vakalarda hastaneye yatış gerekebilir.
• Antibiyotik direnci artmakta olduğundan, uygun ilaç seçimi için doktor kontrolü önemlidir.
• Tedavi edilmediğinde hastalık haftalarca sürebilir, ancak ölüm oranları düşüktür (modern tıpta %1-2 civarında).

Korunma

Paratifo C'den korunmak için:

• Temiz içme suyu kullanılması
• Gıdaların hijyenik koşullarda hazırlanması ve iyice pişirilmesi
• El hijyenine dikkat edilmesi
• Aşılar (tifo ve paratifo A/B için geliştirilen karma aşılar mevcut, ancak Paratifo C'ye özgü bir aşı yaygın değildir)

Sonuç olarak, Paratifo C, Salmonella paratyphi C bakterisinin yol açtığı, tifoya benzer ancak daha hafif seyreden bir enfeksiyon hastalığıdır. Hijyen ve uygun tedavi ile kolayca yönetilebilir, ancak özellikle gelişmekte olan ülkelerde hala önemli bir halk sağlığı sorunudur.