Abdominal Aort Anevrizması Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Paylaş

Bu makalede, abdominal aort nedir, bazen abdominal aort anevrizması (AAA) olarak bilinen bir durum nasıl gelişir, bu durum neden önemlidir ve buna dair neler yapılabilir konuları ele alınacaktır. Açıklık sağlamak adına sade bir dil kullanılacaktır.

Abdominal Aort Nedir?

Abdominal aort, vücudun en büyük kan damarlarından biridir. Kalpten köken alır, göğüs bölgesinden geçer ve karın bölgesine ulaştığında "abdominal aort" adını alır. Temel işlevi, karındaki organlara (örneğin böbrekler ve bağırsaklar) ve bacaklara kan sağlamaktır. Bu damar, vücudun alt kısmına kan ulaştıran hayati bir kanal olarak düşünülebilir. Normal şartlarda bu kanal güçlüdür ve işlevini düzgün bir şekilde yerine getirir

Abdominal Aort Anevrizması (AAA) Nedir?

Bazen bu kanalın bir bölümü zayıflar ve balon gibi şişmeye başlar. Bu duruma "abdominal aort anevrizması" veya kısaca AAA denir. Normalde abdominal aortun çapı yaklaşık 2-3 cm’dir, ancak anevrizma oluştuğunda bu çap büyür. Çap 3 cm’yi aştığında, genellikle anevrizma olarak sınıflandırılır.

Bu şişkinlik tehlikeli olabilir çünkü zayıflayan bölge büyümeye devam edebilir. En ciddi komplikasyon, anevrizmanın yırtılmasıdır; bu durum karın içinde kanamaya yol açar ve hayati tehlike oluşturur. Bu nedenle, bu durumu ciddiye almak büyük önem taşır.

Kimler Risk Altındadır?

Herkeste AAA gelişme olasılığı eşit değildir, ancak bazı faktörler riski artırır:

• Yaş: 50 yaş üstü bireylerde, özellikle 65 yaş üstü erkeklerde daha yaygındır.
• Cinsiyet: Erkeklerde kadınlara kıyasla daha sık görülür.
• Sigara Kullanımı: Sigara, kan damarlarını zayıflatır ve riski önemli ölçüde artırır.
• Yüksek Tansiyon: Hipertansiyon, kan damarlarına ek baskı uygulayarak anevrizma olasılığını yükseltir.
• Aile Öyküsü: Anne, baba veya büyükanne-büyükbaba gibi yakın akrabalarda AAA varsa risk artabilir.
• Ateroskleroz: Kolesterol birikimi nedeniyle damar sertleşmesi de riski yükseltebilir.

Bu risk faktörlerinden bir veya birkaçına sahipseniz, dikkatli olmanız önerilir.   

 Nasıl Fark Edilir? Belirtileri Nelerdir?

AAA’nın zorlayıcı yönü, genellikle belirti göstermemesidir. Birçok kişi, bu durumu yalnızca rutin bir kontrol sırasında veya başka bir sağlık sorunu için test yapılırken fark eder. Ancak bazı belirtiler ortaya çıkabilir:

• Karın veya Sırt Ağrısı: Hafif veya sürekli bir ağrı hissedilebilir.
• Karında Nabız Hissi: Özellikle yatarken karında kalp atışı gibi bir titreşim hissedilebilir.
• Mide Bulantısı: Nadir durumlarda anevrizma mideye baskı yaparak rahatsızlık yaratabilir.

Anevrizma yırtılırsa, acil tıbbi müdahale gerektiren şu belirtiler ortaya çıkar:

• Ani ve Şiddetli Ağrı (karında veya sırtta)
• Baş Dönmesi veya Bayılma Hissi
• Hızlı Kalp Atışı ve Terleme

Bu belirtilerle karşılaşırsanız, derhal tıbbi yardım almanız gerekir.

Doktorlar Bunu Nasıl Teşhis Eder?

Doktorlar, AAA’yı tespit etmek için çeşitli yöntemler kullanır:

• Ultrason: Karına jel sürülerek bir cihazla aortun çapı ölçülür. Bu, basit ve ağrısız bir yöntemdir.
• BT Taraması: Anevrizmanın boyutunu ve yerini belirlemek için daha ayrıntılı bir görüntü sağlar.
• MRI: Daha az yaygın olsa da, durumu değerlendirmek için kullanılabilir.

65 yaş üstü erkekler, sigara kullananlar veya aile öyküsü olanlar için düzenli tarama önerilir. Erken teşhis, ciddi komplikasyonları önleyebilir.

Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Tedavi, anevrizmanın boyutuna ve genel sağlık durumunuza bağlıdır. İki yaklaşım mevcuttur:

1. Takip ve Bekleme

• Küçük anevrizmalar (3-4 cm) için acil müdahale gerekmeyebilir. Doktorunuz düzenli izlem önerir.
• Sigarayı bırakmanız, tansiyonunuzu kontrol etmeniz ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemeniz tavsiye edilir.

2. Cerrahi Müdahale

• Anevrizma büyükse (5,5 cm üzeri) veya belirti veriyorsa cerrahi gereklidir. İki tür cerrahi vardır:
• Açık Cerrahi: Karın açılarak hasarlı bölüm çıkarılır ve yerine sentetik bir greft yerleştirilir.
• Kapalı Cerrahi: Kasık bölgesinden küçük bir kesi ile aort içine stent yerleştirilir. Bu yöntem daha az invazivdir ve iyileşme süresi daha kısadır.

Sizin için hangi yöntemin uygun olduğuna doktorunuz karar verecektir.

Kendimi Nasıl Korurum?

AAA’yı önlemek için basit yaşam tarzı değişiklikleri uygulanabilir:

• Sigarayı Bırakın: Sigara en büyük risk faktörüdür; hemen bırakın.
• Tansiyonu Kontrol Edin: Düzenli ölçüm yapın ve gerekirse ilaç kullanın.
• Sağlıklı Beslenin: Tuz ve yağ oranı düşük, meyve ve sebze açısından zengin bir diyet benimseyin.
• Düzenli Egzersiz Yapın: Haftada birkaç kez 30 dakikalık yürüyüş gibi aktivitelerde bulunun.
• Kolesterolü Yönetin: Yağlı yiyeceklerden kaçının ve sağlıklı kiloyu koruyun.
• Doktorunuza Bildirin: Ailede AAA öyküsü varsa, bunu doktorunuza iletin.

Bu adımlar, AAA riskini azaltmanın yanı sıra genel sağlığı da iyileştirir.

Sıkça Sorulan Sorular

• Anevrizma yırtılırsa ne olur?
  Karın içinde kanama başlar ve acil cerrahi gerekir. Erken teşhis hayati önem taşır.
• Ameliyat korkutucu mu?
  Her ameliyat risk taşır, ancak genellikle başarılıdır. Kapalı ameliyat daha az yorucudur.
• Anevrizma kendi kendine küçülür mü?
  Hayır, kendiliğinden geçmez. Ancak küçük anevrizmalar büyümeyi önlemek için yönetilebilir.
• Ağrısı nasıl bir şey?
  Karında veya sırtta derin bir sızı gibi olabilir, ancak çoğu zaman ağrı olmaz.
  

Sonuç

Abdominal aort anevrizması sessiz bir tehdit olabilir, ancak erken fark edilirse ve uygun şekilde yönetilirse etkili bir şekilde kontrol altına alınabilir. Sigarayı bırakmak, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek ve düzenli doktor kontrolleri, riskleri önemli ölçüde azaltabilir. Sağlığınız sizin elinizdedir; ona iyi bakın.