Her neoplazi kanser mi? Bu soru, tıbbi terminolojiyle haşır neşir olan veya sağlıkla ilgili konulara ilgi duyan pek çok kişinin kafasını kurcalayan bir sorudur. Gelin bu karmaşık gibi görünen konuyu daha anlaşılır hale getirelim.
Neoplazi Nedir?
Neoplazi, vücuttaki hücrelerin normalden farklı bir şekilde ve kontrolsüzce büyümesi sonucu oluşan yeni bir dokunun ya da kütlenin genel adıdır. Bu terim, genellikle tümörlerle ilgili konuşulurken kullanılır ve iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) tümörleri tanımlamak için geçerlidir. Peki, her neoplazik durum kanser olarak mı tanımlanır?
Kanser ve Neoplazi Arasındaki Fark
Kanser, aslında yaygın bir şekilde bilinen kötü huylu neoplazilerin tıbbi adıdır. Kötü huylu neoplaziler yani kanserler, çevre dokulara yayılma (invaziv) özellikleri ve metastaz yapabilme potansiyelleri ile tanınır. İyi huylu neoplaziler ise yerel olarak büyür, çevre dokulara yayılma göstermez ve genellikle metastaz yapmaz.
İyi Huylu Neoplaziler
İyi huylu neoplazi örnekleri arasında lipomlar, fibröz adenomlar gibi kitleler bulunur. Bunlar belirli bir kapsül ile çevrilmiş olabilir ve cerrahi yolla çıkarıldıklarında genellikle tekrar etmezler.
Kötü Huylu Neoplaziler (Kanser)
Kötü huylu neoplazilere örnek olarak karaciğer kanseri (hepatosellüler karsinoma), meme kanseri (meme karsinoması) ve akciğer kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açan hastalıklar gösterilebilir.
Tanı ve Tedavi Yaklaşımları
Herhangi bir neoplazi şüphesi durumunda kesin tanı için biyopsi yapılabilir. Biyopsi sonucunda patologlar doku örneğini inceleyerek neoplastik kütlenin iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğunu belirleyebilirler. Kötü huylu tespit edilen hastalıklar için cerrahi müdahale, kemoterapi, radyoterapi gibi tedavi seçenekleri mevcuttur.
Neoplaziler iyi huylu ya da kötü huylu olabilir. İyi huylu neoplaziler yerel olarak büyürler ve genelde komşu dokulara yayılmazlar; cerrahi müdahale ile çıkarılıp kontrol altına alınabilirler. Öte yandan, kötü huylu neoplaziler, yani kanserler, agresif bir şekilde büyür ve vücudun diğer bölgelerine metastaz yaparak yayılabilirler. Kısacası, her neoplazi kanser değildir, ancak tüm kanser türleri de neoplazi kategorisine girer. Bu nedenle, yapılan teshislerde ve tedavi seçeneklerinde dikkatli olunması gerektiği açıktır.
