Göz sağlığı, yaşam kalitemizin önemli bir parçasıdır ve gözyaşı üretimi bu konuda kritik bir rol oynar. Gözyaşı, gözlerimizi nemli tutar, enfeksiyonlardan korur ve yabancı maddeleri uzaklaştırarak net ve rahat bir görüş sağlar. Bu nedenle gözyaşı üretiminin önemi ve göz sağlığı üzerindeki etkisi hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir. Ayrıca göz kuruluğu ve diğer göz problemlerinin teşhisi için kullanılan Schirmer Testi’ni tanımak da şarttır.
Gözyaşı üretiminin önemi
Gözyaşı, üç katmandan oluşan kompleks bir sıvıdır: lipid (yağ), su ve mukus tabakaları. Bu tabakaların dengeli bir biçimde üretilmesi, gözü rahatsız edici semptomlardan uzak tutar. Bunlar arasında yanma hissi, kızarıklık, kaşıntı ve bulanık görme sayılabilir.
Göz sağlığı üzerindeki etkisi
Gözyaşı eksikliği, meibomian bezleri denen yağ bezlerinin düzensiz çalışması veya göz kapaklarının yetersiz kapanması gibi nedenlerle ortaya çıkar. Göz sağlığı üzerinde şu etkileri görülür:
- Kornea hasarı: Yetersiz gözyaşı üretimi, göz yüzeyindeki kornea tabakasının kurumasına neden olur. Bu durum, korneanın hassas yapısında tahriş ve hatta yaralanmaları tetikleyebilir.
- Enfeksiyon riski: Gözyaşının, zararlı mikroorganizmaların uzaklaştırılmasındaki etkinliği düşünüldüğünde, gözyaşı azlığı göz enfeksiyonlarına daha duyarlı hale getirmektedir.
- Konfor ve görüş kalitesinin düşmesi: Gözyaşı eksikliği, görme kalitesini olumsuz etkileyebilir, görsel işlerde başarıyı engelleyebilir ve günlük yaşamda büyük rahatsızlık hissine neden olabilir.
Schirmer testi nedir?
Schirmer Testi, gözyaşı üretiminizi ölçmeye yönelik basit ve etkili bir testtir. Gözyaşı üretiminin azaldığı durumlarda beliren kuru göz sendromunu teşhis etmek için kullanılır. İki farklı versiyonu bulunan bu test, tek başına ya da diğer göz testleriyle birlikte yapılabilir.
Schirmer testi nasıl yapılır?
İlk olarak, hekiminiz gözlerinizi inceleyerek muayene gerçekleştirir ve olası bir enfeksiyon ya da iltihap söz konusuysa bunu tespit eder. Ardından Schirmer Testi uygulanır.
Öncelikle rahat kıyafetler giymeniz ve gözlüğünüz varsa bu test sırasında çıkartmanız gerektiğini unutmayın. Ayrıca, testten önce lenslerinizi çıkartmalısınız ve kontak lens solüsyonu veya damlalar kullanmamalısınız.
- Öncelikle hasta sandalyeye oturtulur ve başını geriye doğru eğdirilir.
- Ardından hekim veya göz sağlığı uzmanı, steril ve katlı bir strip in her iki ucu düzgün şekilde dikkatlice gözlerinizin alt kenarına yerleştirir.
- Gözler, 5 dakika süreyle kapalı tutulur. Test esnasında gözyaşı üretimini arttırmayacak hassasiyeti azaltan damlalar kullanılabilir.
- Süre sonunda strip çıkartılır ve gözyaşı miktarı gösteren ölçeğe göre değerlendirilir.
Schirmer Testi oldukça kısa süren ve hemen sonuç veren bir testtir. Genellikle 5 dakika içerisinde tamamlanır ve sonuçlar hemen değerlendirilir. Normalde, 5 dakika sonunda şeridin her iki göz için de en az 15 mm uzunluğunda ıslanmış olması gerekir; eğer bu değerin altındaysa göz kuruluğu olduğuna işaret eder. Test sonucu şu şekilde sınıflandırılır:
| Göz Kuruluğu Seviyesi | Test Sonucu (mm) |
|---|---|
| Normal gözyaşı üretimi | 15 mm ve üzeri |
| Hafif kuruluk | 10-14 mm |
| Orta derecede kuruluk | 5-9 mm |
| Şiddetli kuruluk | 0-4 mm |
Schirmer testinde renk değişiminin 15 milimetreden daha az olması ise düşük gözyaşı üretimine işaret eder. Bu durum, göz kuruluğu, göz tahrişi, yanma, kaşıntı ve kızarıklık gibi belirtilerle kendini gösteren kuru göz sendromunu (keratokonjonktivit sicca) düşündürmektedir. Gözyaşının miktarının ve kalitesinin eksik olması durumunda, bu durumdan kaynaklanan olumsuz etkileri ve belirtileri azaltmak ve tedavi etmek için doktor tarafından reçete edilen yapay gözyaşları ve ilaçlar kullanılabilir.
Schirmer testi ile tespit edilen göz kuruluğunun tedavi yöntemleri
Schirmer Testi, göz kuruluğunu tespit etmek için kullanılan hassas ve güvenilir bir yöntemdir. Eğer bu test ile göz kuruluğu teşhisi konulduysa, uygulanabilecek çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır. İşte Schirmer Testi ile tespit edilen göz kuruluğunun başlıca tedavi seçenekleri:
İlaç tedavisi ve yapay gözyaşı
İlaç tedavisi ve yapay gözyaşı, göz kuruluğu için en yaygın kullanılan tedavi yöntemlerinden biridir. Yapay gözyaşları, doğal gözyaşının eksikliğini gidererek gözlerin nemlendirilmesine ve rahatlamasına yardımcı olur. Reçetesiz satılan bu ürünler, damla, jel veya merhem şeklinde uygulanabilir. Ayrıca, doktorunuz tarafından reçete edilen anti-inflamatuar ilaçlar da göz kuruluğunun neden olduğu iltihaplanmayı azaltarak semptomların hafiflemesine yardımcı olacaktır.
Punktal tıkaçlar ve gözyaşı bezi stimülasyonu
Punktal tıkaçlar, gözyaşı kanallarına yerleştirilen küçük cihazlardır ve gözyaşlarının daha uzun süre göz yüzeyinde kalmasını sağlarlar. Bu yöntem, gözlerin doğal nemini korumaya yardımcı olur ve kuruluk semptomlarını azaltır. Gözyaşı bezini uyaran ilaçlar da gözyaşı üretiminin arttırılmasıyla göz yüzeyini nemlendirebilir.
Çevresel faktörlerin düzeltilmesi
Göz kuruluğuna katkıda bulunan çevresel faktörlerin ortadan kaldırılması da önemli bir tedavi yöntemidir. Klima ve ısıtıcı kullanımını azaltarak, hava nemi seviyesini arttırmak gözleri nemlendirmeye yardımcı olacaktır. Ayrıca, bilgisayar veya televizyon karşısında uzun süre geçiren kişilerin, düzenli olarak mola vererek gözlerini dinlendirmesi de göz kuruluğunu önlemeye katkı sağlayabilir.
