Şah damarı darlığı ya da şah damarı tıkanıklığı boynun her iki yanında bulunan şah damarında daralma ya da tıkanma nedeniyle ortaya çıkan bir hastalık türüdür. Beyne oksijen taşıyan şah damarı tıkandığında felç riskine neden olabilir. Doğru zamanda doğru tedavinin uygulanabiliyor olması için belirtilerin fark edilmesi daha hızlı teşhis koyabilmeyi sağlar.
Şah Damarı Tıkanıklığı Neden Olur?
Şah damarı darlığı neden olur sorusu merak ediliyor. Genellikle obezite riskiyle karşı karşıya olanlar ve kolesterol seviyesi yüksek olanlar için bir tehlike barındırabiliyor. Tütün ürünleri kullanımı da şah damarı duvarında maddelerin birikimine sebep olabiliyor. Tıp dilinde Karotis hastalığı olarak kabullenen şah damarı tıkanıklığı beyne giden kan akışında azalmaya sebep oluyor. Yeterli seviyede oksijen iletilmediğinde ani felç veya kalıcı beyin hasarına sebep olabiliyor.
Şah Damarı Tıkanıklığının Tedavisi Var mıdır?
Şah damarı darlığı, boyun bölgesinden geçen ve beyni oksijen bakımından zengin kan ile besleyen ana arterler olan karotid arterlerde meydana gelir. Bu durum, arter içindeki kan akışını engelleyebilecek çeşitli derecelerdeki plak birikmesi ya da arterlerin yapısındaki değişiklikler neticesinde oluşur.
Şah damarı tıkanıklığı tedavisi için sağlık kuruluşlarının nöroloji bölümüne başvurmak gerekir. Kalp damar cerrahi uzmanı hekimler veya nöroradyoloji uzmanları tedavinin uygulaması için kısa sürede işlemleri başlatır. Öncelikle MR görüntüleme tekniği kullanılarak beyin damarında ne yaşandığı tespit edilir. Ardından BT taraması uygulanır. Tomografi işlemlerinin ardında hastalığın seyrine göre felç riski azaltabilmek için pıhtı atmayı önleyecek kan sulandırıcı ilaçlar kullanılmaya başlanır.
Tedavisi kişinin genel sağlık durumu, darlığın şiddeti ve belirtilerin varlığına göre değişkenlik gösterebilir. Hafif ve orta derecede darlıklarda genellikle düzenli tıbbi takip ve ilaç tedavisi önerilirken, daha ciddi vakalar cerrahi müdahale gerektirebilir. Endarterektomi olarak bilinen cerrahi işlem sırasında, daralmış arter duvarındaki plak çıkarılır ve kan akışının normalleşmesi sağlanır. Bunun yanında, arterin dar bölümüne küçük bir metal tüp (stent) yerleştirilerek arter açık tutulabilir. Yaşam tarzı değişiklikleri ve düzenli kontrol ile tedavi edilmezse, şah damarı darlığı kalp krizi veya inmeye yol açabilecek ciddi sağlık problemlerine neden olabilir.
Şah Damarı Tıkanıklığı Nasıl Önlenir?
Hastalığın tedavi sürecinde ve öncesinde yaşam tarzının tamamen değişmesi gerekir. Tedavi sürecini destekleyecek işte o bazı unsurlar:
- Tütün ve alkol alımı azaltılmalıdır.
- Düzenli egzersizler yapılmalıdır.
- Yüksek tansiyon ve diyabet kontrol altına alınarak aşırı kilolardan kurtulmalıdır.
- Günlük beslenme programı daha sağlıklı bir diyet ile değiştirilerek düzenli olarak doktor kontrollerine gidilebilir.
