Varikosel, testislerdeki toplardamarların (venlerin) anormal şekilde genişlemesi ve şişmesi durumudur. Genellikle ergenlik döneminde veya 15 ile 25 yaş arasındaki erkeklerde görülür ve sol testiste daha sık rastlanır. Varikosel, bacaklardaki varisler ile benzer bir durumdur ve genellikle kısırlığa yol açabilecek kadar ciddi bir sağlık sorunu oluşturabilir.
Varikosel, genellikle üroloji bölümünde uzmanlaşmış doktorlar tarafından tedavi edilir. Ürologlar, erkeklerin üreme organları ve idrar yolları sistemi ile ilgili hastalıkların teşhis ve tedavisinde uzmanlaşmış tıp doktorlarıdır. Varikosel gibi testislerle ilgili sorunlar, ürolojinin alt uzmanlık alanlarından biridir ve bu nedenle varikosel şüphesi olan veya varikosel teşhisi konmuş bir kişi üroloji bölümüne yönlendirilir.
Ürologlar, hastaların semptomlarını değerlendirir, gerekli teşhis testlerini yapar (örneğin ultrason) ve en uygun tedavi yöntemini belirlerler. Bu tedavi, varikoselin şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak gözetim, ilaç tedavisi veya cerrahi müdahale olabilir.
Neden Varikosel Olur?
Varikoselin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, çeşitli faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir:
- Testislerden kalbe kanı taşıyan venlerdeki kapakçıkların düzgün çalışmaması sonucu oluşabilir. Bu kapakçıkların düzgün kapanmaması, kanın geri akmasına ve venlerde birikmesine neden olur.
- Testislerin yüksek sıcaklığa maruz kalması veya kan akışının bozulması, sperm üretimini ve fonksiyonunu etkileyebilir.
- Bazı durumlarda vücudun anatomik yapısı veya genetik faktörler rol oynayabilir.
Varikosel Belirtileri
Varikosel bazen belirgin semptomlara neden olmayabilir ve bu durum bazen rutin fiziksel muayene veya başka bir sağlık probleminin teşhisi sırasında keşfedilebilir. Ancak, bazı erkeklerde aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Testiste ağrı veya rahatsızlık
- Testiste ya da skrotumda (torbada) şişlik veya genişlemiş damarlar
- Testislerde hacim azalması
- Kısırlık sorunları
Varikosel Nasıl Geçer?
Varikosel tedavisi, varikoselin şiddetine ve neden olduğu semptomlara bağlı olarak değişebilir:
- Hafif vakalarda, herhangi bir tedaviye gerek olmayabilir ve düzenli takip yeterli olabilir.
- Ağrı veya rahatsızlık varsa, ağrıyı hafifletmek için soğuk kompres, skrotumu destekleyen iç çamaşırı giymek veya anti-inflamatuar ilaçlar önerilebilir.
- Varikosel ağrısı için genellikle ağrıyı hafifletmek amacıyla reçetesiz satılan ağrı kesiciler önerilebilir. Bu ilaçlar arasında nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ) bulunur. NSAİİ’lar, ağrıyı ve varikoselle ilişkili olabilecek inflamasyonu azaltmaya yardımcı olabilir. Sık kullanılan NSAID’ler şunları içerir:
- İbuprofen (Advil, Motrin gibi markalar altında satılır)
- Naproksen sodyum (Aleve gibi markalar altında satılır)
- Bunların dışında, parasetamol (asetaminofen) de ağrı kesici olarak kullanılabilir.
- Varikosel ağrısı için genellikle ağrıyı hafifletmek amacıyla reçetesiz satılan ağrı kesiciler önerilebilir. Bu ilaçlar arasında nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ) bulunur. NSAİİ’lar, ağrıyı ve varikoselle ilişkili olabilecek inflamasyonu azaltmaya yardımcı olabilir. Sık kullanılan NSAID’ler şunları içerir:
- Kısırlık veya testislerde hacim kaybı gibi ciddi sorunlar varsa, cerrahi tedavi önerilebilir. Varikoselektomi veya embolizasyon gibi cerrahi yöntemlerle genişlemiş venler bağlanabilir veya tıkanabilir.
- Cerrahi tedaviler genellikle ayaktan tedavi olarak yapılır ve hastanın iyileşme süreci genellikle hızlıdır.
Varikosel hangi durumda ameliyat olur?
Varikosel ameliyatı (varikoselektomi), genişlemiş venlerin bağlanması veya alınması yoluyla gerçekleştirilir. Cerrahi müdahale, laparoskopik, mikrocerrahi veya açık cerrahi yöntemlerle yapılabilir ve genellikle ayaktan tedavi olarak gerçekleştirilir, yani hastanın hastanede geceyi geçirmesi gerekmez. Varikosel ameliyatı genellikle aşağıdaki durumlarda düşünülür;
| Durum | Açıklama |
|---|---|
| Ağrı | Varikosel nedeniyle sürekli veya aralıklı ağrı hissediliyorsa ve bu ağrı günlük yaşamı etkiliyorsa veya dayanılmaz hale geliyorsa. |
| Kısırlık | Varikosel, sperm üretimi ve fonksiyonu üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilir. Eğer çiftler çocuk sahibi olmakta zorluk yaşıyor ve erkeğin semen analizi düşük sperm sayısı veya kalitesi gösteriyorsa, varikosel ameliyatı önerilebilir. |
| Testis Büyüklüğünde Azalma (Atrofi) | Varikosel, etkilenen testisin büyümesini engelleyebilir veya mevcut boyutunda azalmaya neden olabilir. Bu durumda, testis fonksiyonlarını korumak ve büyüklüğünü normale döndürmek amacıyla cerrahi müdahale uygulanabilir. |
| Estetik Nedenler | Bazı durumlarda, varikosel görünümü hastalar için rahatsız edici olabilir ve estetik nedenlerle tedavi edilmek istenebilir. |
Varikosel kendiliğinden geçer mi?
Varikosel genellikle kendiliğinden geçmez. Varikosel, testislerin etrafındaki venlerdeki kanın geri akışını önleyen kapakçıkların düzgün çalışmaması nedeniyle oluşur, bu da damarlarda kanın birikmesine ve genişlemesine yol açar. Varikosel tedavi edilmediği sürece, genellikle zamanla kötüleşebilir ve çeşitli semptomlara veya komplikasyonlara neden olabilir, örneğin ağrı, testislerde büyüklükte azalma veya kısırlık.
Bazı hafif varikosel vakalarında, belirtiler hafif olabilir veya hiç fark edilmeyebilir, ve bu durum bazı erkeklerde tedavi gerektirmeyebilir. Ancak, varikosel genellikle ilerleyici bir durumdur ve eğer belirtiler mevcutsa veya kısırlık gibi komplikasyonlar endişe vericiyse, cerrahi müdahale gibi tedavi seçenekleri değerlendirilebilir.
Varikosel belirtileri ortaya çıktığında veya varikosel teşhisi konduğunda, durumu yönetmek ve olası komplikasyonları önlemek için bir sağlık profesyoneli veya ürolog ile görüşmek önemlidir. Uygun tedavi, varikoselin yol açabileceği olası semptomları ve uzun vadeli etkileri azaltabilir.
Varikosel ameliyatından kaç gün sonra ilişkiye girilir?
Varikosel ameliyatından sonra cinsel ilişkiye ne zaman geri dönülebileceği, operasyonun türüne ve hastanın iyileşme sürecine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Genellikle doktorlar, ameliyat sonrası tam iyileşmenin sağlanması için bir süre cinsel aktiviteden kaçınmayı tavsiye ederler.
Tipik olarak, varikosel ameliyatı sonrasında doktorlar hastaların 1 ila 2 hafta boyunca cinsel aktiviteden kaçınmalarını önerirler. Ancak bu süre, ameliyatın karmaşıklığına, hastanın ağrı seviyesine ve ameliyat sonrası iyileşme hızına göre uzayabilir. Bazı durumlarda, doktorlar daha uzun bir süre cinsel aktiviteden kaçınmayı önerirler.
En doğru ve güvenli bilgiyi almak için, ameliyat sonrası takip randevunuzda veya daha önce bir sağlık profesyoneliyle görüşerek, kendi durumunuza özel tavsiyeleri almış olmanız önemlidir. Ameliyattan sonra doktorunuzun verdiği talimatları takip etmek ve herhangi bir şüphe durumunda doktorunuza başvurmak en iyisi olacaktır. Doktorunuz, sizin sağlık durumunuza ve ameliyat sonrası iyileşme sürecinize dayanarak, sizin için en uygun zamanı belirleyecektir.
