Yaşamımız boyunca karşılaşabileceğimiz sağlık problemlerinden biri de tüylenme problemidir. Tıbbi adıyla hirsutizm, aşırı ve erkek tipi kıllanma olarak tanımlanır ve her yaştan kadını etkileyebilen yaygın bir durumdur. Hirsutizm, genellikle yüz, göğüs ve sırt gibi erkeklerde kıl büyümesinin daha yaygın olduğu bölgelerde ortaya çıkar.
Hirsutizm, vücutta androjen adı verilen erkeklik hormonlarının artışıyla karakterize edildiği için çoğu zaman kişilerde endişe ve stres yaratır. Bu yazımızda, hirsutizm deneyimi yaşayan bireylerin hormon testleri için hangi doktora başvurmaları gerektiğini aydınlatıyoruz.
Hirsutizmin Nedenleri: Hormonal Dengesizlik ve Daha Fazlası
Hirsutizm genellikle hormonal dengesizliklerle ilişkilendirilir. Özellikle androjen adı verilen erkeklik hormonlarının seviyesinin artması ile karakterize bir durumdur. Yüksek androjen seviyeleri, kadınların vücudunda istenmeyen kıl büyümelerine sebebiyet verebilir.
Bu hormonal dengesizliğin en sık rastlanan nedenlerinden biri polikistik over sendromu (PCOS) olarak bilinir. PCOS, yumurtalıklarda çok sayıda küçük kist oluşumuyla birlikte görülen ve aynı zamanda metabolik sorunlara da yol açabilen karmaşık bir sağlık durumudur.
Adrenal bezlerdeki sorunlar da artmış androjen seviyelerine katkıda bulunabilir. Bunun yanında Cushing sendromu ya da adrenal hiperplazi gibi nadir hastalıklar veya bazı ilaçlar da hirsutisme yol açabilir.
Endokrinoloji Uzmanına Gitmenin Önemi
Tüylenme sorunu yaşayanlar için ilk adım, detaylı bir hormon testi yaptırmak olmalıdır. Hormon testleriyle vücuttaki hormonal düzeylerin ölçülmesi, bu durumun altında yatan nedenlerin anlaşılmasında hayati önem taşır. Androjen fazlalığı, tiroid bozuklukları ve polikistik over sendromu (PCOS) gibi farklı sağlık durumlarının belirlenmesinde ilk adım genellikle hormon testidir. Bu noktada en doğru adres, endokrinoloji uzmanlarıdır.
Endokrinoloji uzmanları, vücuttaki bezler tarafından üretilen hormonların fonksiyonlarını ve bunların metabolizma, üreme ve enerji gibi çeşitli bedensel süreçler üzerindeki etkilerini inceleyen hekimlerdir. Hormonal dengesizliğin teşhisi konusunda detaylı bilgiye sahip olan bu uzmanlar, size özel tedavi planınızın oluşturulabilmesi için gerekli testleri yaparak yol gösterir.
Hormonal Dengeyi Anlamak: Testler ve Değerlendirme
Endokrinoloji uzmanınıza başvurduğunuzda, öncelikle kişisel sağlık geçmişiniz hakkında ayrıntılı bir görüşme yapılacaktır. Sonrasında ise kan testleri aracılığıyla şu parametreler ölçülebilir:
- Toplam ve serbest testosteron düzeyleri
- DHEA-S (Dehidroepiandrosteron sülfat)
- Luteinizan hormon (LH) ve Folikül uyarıcı hormon (FSH) seviyeleri
- Tiroit uyarıcı hormon (TSH) ve tiroid hormonları
- Prolaktin seviyesi
Bu test sonuçlarına göre, eğer tüylenme hormonal bir dengesizlikten kaynaklanıyorsa; tedavi seçenekleri arasında ilaç tedavisi, yaşam tarzı değişiklikleri veya özel prosedürler yer alabilir.
Hirsutizm Tanısı ve Tedavisi
Hirsutizm tanısı koymak için doktorunuz öncelikle medikal öykünüzü alacak ve fiziksel bir muayene gerçekleştirecektir. Ardından gerekli görülürse kan testleri ile androjen hormon seviyelerinizi ölçecek ve ultrason gibi görüntüleme testleriyle yumurtalıklarınızın durumunu inceleyecektir.
Tedavi seçenekleri arasında yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç tedavisi ve lokal uygulamalar yer alabilir. Örneğin, şişmanlık hirsutizmin şiddetini artırabileceğinden kilo vermek yararlı olabilir. Ayrıca doğum kontrol hapları gibi hormonal tedaviler veya anti-androjen ilaçlar da saç büyümesini azaltabilir.
Epilasyon ve lazer tedavisi gibi kozmetik prosedürler de istenmeyen tüylerden kurtulmak için kullanılabilir. Ancak bu prosedürleri uygulamadan önce uzman bir dermatoloğa danışmak önemlidir.
